Nhà thờ Bác Hồ tại ATK

Nhà tưởng niệm Bác Hồ nằm trên đỉnh đèo De, tựa vào dãy núi Hồng - địa danh nổi tiếng thuộc xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Đây là nơi “chùa rách, bụt vàng” như lời của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bởi dưới chân đèo De là Tỉn Keo - nơi đặt trụ sở Phủ Chủ tịch trong thời kỳ Kháng chiến chống thực dân Pháp.

Nhà tưởng niệm Bác Hồ mà giờ đây, nhân dân các dân tộc quen gọi là Đền thờ Bác Hồ. Đây là công trình do Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Hà Nội xây tặng Thủ đô kháng chiến Thái Nguyên nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày sinh Bác Hồ kính yêu (19/5/1890-19/5/2005) để thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, ghi nhớ công lao vĩ đại của chủ tịch Hồ Chí Minh với non sông, đất nước Việt Nam.

- Đền thờ Bác Hồ tọa lạc ở vị trí “Tả thanh long, hữu bạch hổ”, với ba mặt có núi non che chở, mặt tiền nhìn xuống cánh đồng Tỉn Keo, Nà Lọm, xa xa là thác nước bảy tầng Khuôn Tát như bậc thang nhà sàn, một thắng cảnh được xếp hạng quốc gia, trông tựa như dải lụa trắng vắt vai nàng sơn nữ. Nơi đây chỉ cách khu di tích lịch sử Tân Trào chừng 3 cây số đường ô tô.

- Công trình được xây dựng trên một quả đồi Bát úp (hình con rùa), theo kiến trúc truyền thống, mái lợp ngói đỏ hai tầng. Toàn bộ các hạng mục công trình có tổng diện tích 16.000m2 gồm cổng Tứ trụ, nhà Tam quan, Nhà đón tiếp, Nhà dâng hương tưởng niệm, trưng bày các hình ảnh, tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh,…

- Từ cổng Tứ trụ bước lên 115 bậc là tới nhà Tam quan (ghi nhớ công trình xây dựng đúng vào dịp kỉ niệm 115 năm ngày sinh của Bác). Bước tiếp 79 bậc sẽ đến Nhà dâng hương tưởng niệm (ghi nhớ 79 mùa xuân của Bác) với diện tích sàn 625m2 gồm hai tầng xây dựng theo kiến trúc đền chùa truyền thống, mái lợp ngói đỏ, có hệ thống khuôn viên đường bao quanh như một đóa sen nở và những cánh sen là 79 cây vạn tuế.

- Phía trước sân nhà dâng hương tưởng niệm, nhìn từ ngoài vào, phía bên trái là lầu chuông và bên phải là lầu khánh. Chuông, khánh sẽ được gióng lên từng hồi mỗi khi có đoàn khách đến viếng. Phía sau đền thờ Bác Hồ là bộ Ngũ hành sơn, biểu tượng “Công cha như núi Thái Sơn”.

- Bức tượng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng đồng cao 99cm được đặt ở vị trí trang trọng giữa điện thờ trong Nhà dâng hương tưởng niệm. Nơi cao nhất phía trongtreo bức hoành phi “Đời đời nhớ ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại”, đối diện là bức đại tự “Hồ Chí Minh mặt trời sáng mãi”. Sau tượng Bác, phía trên là hình búa liềm và ngôi sao vàng đắp nổi, hai bên là câu đối: 

“Thâu hết tinh hoa kim cổ lại”,

“Xây cao văn hiến nước non này”.

Ngoài ra, còn có câu đề khác: 

“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết”,

“Thành công, thành công, đại thành công”

Ở ngay cửa ra vào đền, đặt dọc hai bên cột tả hữu cũng có câu đối:

“Kháng chiến nhất định thắng lợi”

“Kiến quốc nhất định thành công”

Từ khi khánh thành đến nay, Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đón hàng chục triệu lượt du khách trong nước và quốc tế đến dâng hương tưởng niệm. Nơi đây đã trở thành một điểm du lịch tại Thái Nguyên, di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng rất có ý nghĩa cho mọi thế hệ hôm nay và mãi mãi mai sau; là nơi hành hương của các thế hệ người Việt Nam, và là một đến đầy ý nghĩa và có giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc của du khách quốc tế khi tới Việt Nam.

- Nhà tưởng niệm Bác Hồ nằm trên đỉnh đèo De, tựa vào dãy núi Hồng - địa danh nổi tiếng thuộc xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Đây là điểm giáp danh với xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang; là nơi “chùa rách, bụt vàng” như lời của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bởi dưới chân đèo De là Tỉn Keo - nơi đặt trụ sở Phủ Chủ tịch trong thời kỳ Kháng chiến chống thực dân Pháp. Sau ngày toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp bùng nổ (19/12/1946), huyện Định Hóa cùng với các huyện Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên và các huyện Sơn Dương, Chiêm Hóa, Yên Sơn (tỉnh Tuyên Quang), huyện Chợ Đồn (tỉnh Bắc Kạn) trở thành An toàn khu (ATK) của Trung ương. Trong căn cứ địa Việt Bắc, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng, Chính phủ lập đại bản doanh lãnh đạo kháng chiến, Bác cùng bộ phận bảo vệ, giúp việc sống với bà con dân tộc Tày, Nùng ở xóm Nà Lọm, Tỉn Keo, và bà con dân tộc Dao bản Khuôn Tát… Được đồng bào các dân tộc nơi đây chở che và bảo vệ an toàn tuyệt đối.

- Tại ATK Trung ương, Bác Hồ và các cơ quan Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ Tổng Tư lệnh lãnh đạo cuộc Kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và đã có nhiều quyết sách quan trọng đưa cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ của dân tộc ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Nhà tưởng niệm Bác Hồ mà giờ đây, nhân dân các dân tộc quen gọi là Đền thờ Bác Hồ. Đây là công trình do Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Hà Nội xây tặngThủ đô kháng chiến Thái Nguyên nhân dịp kỷ niệm 115 năm ngày sinh Bác Hồ kính yêu (19/5/1890-19/5/2005) để thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, ghi nhớ công lao vĩ đại của chủ tịch Hồ Chí Minh với non sông, đất nước Việt Nam.

- Đền thờ Bác Hồ tọa lạc ở vị trí “Tả thanh long, hữu bạch hổ”, với ba mặt có núi non che chở, mặt tiền nhìn xuống cánh đồng Tỉn Keo, Nà Lọm, xa xa là thác nước bảy tầng Khuôn Tá tnhư bậc thang nhà sàn, một thắng cảnh được xếp hạng quốc gia, trông tựa như dải lụa trắng vắt vai nàng sơn nữ. Nơi đây chỉ cách khu di tích lịch sử Tân Trào chừng 3 cây số đường ô tô.

- Công trình được xây dựng trên một quả đồi Bát úp (hình con rùa), theo kiến trúc truyền thống, mái lợp ngói đỏ hai tầng. Toàn bộ các hạng mục công trình có tổng diện tích 16.000m2 gồm cổng Tứ trụ, nhà Tam quan, Nhà đón tiếp, Nhà dâng hương tưởng niệm, trưng bày các hình ảnh, tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh,…

- Đền thờ Bác Hồ được xây dựng tại vị trí trung tâm khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa của chiến khu Việt Bắc năm xưa, nên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

- Trước đó, nhân dịp kỷ niệm 50 năm (20/5/1947- 20/5/1997) ngày Bác Hồ, TW Đảng, Chính phủ về ATK Định Hoá lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, nhà Trưng bày ATK Định Hoá đã được Thủ tướng Võ Văn Kiệt cắt băng khánh thành (17/5/1997). Nhà đón tiếp dâng hương được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, nguyên Chủ tịch UBMTTQVN Phạm Thế Duyệt cắt băng khánh thành ngày 19/5/2012.

- Phần kết cấu bên trong công trình thể hiện 4 nội dung lớn gồm: “Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc lựa chọn xây dựng ATK Định Hoá”; “Những sự kiện lớn trên mảnh đất chiến khu”;  “Nghĩa tình sâu nặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh với Định Hoá” và “Chủ tịch Hồ Chí Minh sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”.

Từ chân núi, lên đến Nhà dâng hương tưởng niệm có 194 bậc, được chia làm hai đoạn. Đoạn thứ nhất, từ cổng Tứ trụ bước lên 115 bậc là tới nhà Tam quan (ghi nhớ công trình xây dựng đúng vào dịp kỉ niệm 115 năm ngày sinh của Bác,19/5/2005). Đoạn thứ 2, từ nhà Tam quan bước tiếp 79 bậc sẽ đến Nhà dâng hương tưởng niệm Bác Hồ (ghi nhớ 79 mùa xuân của Bác) với diện tích sàn 625m2, gồm hai tầng. Nhà tưởng niệm Bác Hồ xây dựng theo kiến trúc đền chùa truyền thống, mái lợp ngói đỏ, có hệ thống khuôn viên đường bao quanh như một đóa sen nở và những cánh sen là 79 cây vạn tuế. Những bờ hoa dâm bụt lấy giống từ bờ hoa dâm bụt cổ thụ tự tay Bác trồng trên đồi Tỉn Keo (1948). Hai bên tả, hữu nhà Tam quan, bao quanh nhà tưởng niệm Bác Hồ là rừng cây xanh do các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước trồng như cây đa của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh; cây Kim Giao của chủ tịch nước Trần Đức Lương; Cây đa của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng,…

-Phía trước sân Nhà dâng hương tưởng niệm, nhìn từ ngoài vào, phía bên trái là lầu chuông với quả chuông đồng nặng 1.250kg và bên phải là lầu khánh. Chuông, khánh được gióng lên từng hồi mỗi khi có đoàn khách đến viếng.Phía sau đền thờ Bác Hồ là bộ Ngũ hành sơn, biểu tượng “Công cha như núi Thái Sơn”.

- Tầng trệt là chỗ nghỉ chân, uống nước và trưng bày những hình ảnh, tư liệu, hiện vật về hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước ở Tân Trào “Thủ đô khu giải phóng”, hồi cách mạng tháng 8/1945 vàthời kỳ Bác cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước trở lại chiến khu Việt Bắc đặt đại bản doanh tại ATK Định Hóa lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

-Tầng 2 có bốn lối đi vào gian chính. Ở chính giữa điện thờ của Nhà tưởng dâng hương niệm đặt bức tượng Bác Hồ bằng đồng cao 99cm. Nơi cao nhất phía trong treo bức hoành phi “Đời đời nhớ ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại”, đối diện là bức đại tự “Hồ Chí Minh mặt trời sáng mãi”. 

- Bệ thờ làm bằng gỗ gụ dài 5,09m, rộng 4,07m, cao 0,89m. Toàn bộ lư hương, chân nến và bình hoa đều làm bằng đồng. Sau tượng Bác, phía trên là hình búa liềm và ngôi sao vàng đắp nổi, hai bên là câu đối: 

“Thâu hết tinh hoa kim cổ lại”,

“Xây cao văn hiến nước non này”.

Ngoài ra, còn có câu đề khác: 

“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết”,

“Thành công, thành công, đại thành công”

Ở ngay cửa ra vào đền, đặt dọc hai bên cột tả hữu cũng có câu đối:

“Kháng chiến nhất định thắng lợi”

“Kiến quốc nhất định thành công”

Các câu đối, hoành phi đều làm bằng gỗ dổi, sơn son, thiếp vàng, tạo sự kính cẩn và tôn nghiêm.

Với những hình ảnh giản dị của Bác được trưng bày trong nhà tưởng niệm Bác Hồ như minh chứng cho lời cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng khẳng định “Hồ Chí Minh cao mà không xa, mới mà không lạ, to lớn mà không làm ra vĩ đại, soi sáng mà không choáng ngợp, mới gặp lần đầu mà như thân thuộc từ lâu”. Vì thế, nhà tưởng niệm Bác Hồ là điểm đến của nhiều du khách trong và ngoài nước, cùng nhân dân địa phương để tìm hiểu lịch sử và kính viếng Bác.

- Từ khi khánh thành đến nay, Nhà tưởng niệm Bác Hồ đã đón hàng chục triệu lượt du khách trong nước và quốc tế đến dâng hương. Số lượng du khách mỗi ngày một đông hơn. Nghi lễ dâng hương theo trình tự như sau:

- Đầu tiên, đoàn du khách dừng chân tại nhà đón tiếp để ổn định đoàn, chỉnh lại trang phục, cũng như thực hiện những công tác chuẩn bị lễ dâng hương và đăng ký với ban đón tiếp, hướng dẫn viên tại đây.

Tiếp theo, đoàn du khách sẽ đi chuyển 115 bậc để đến Tam quan. Tại Tam quan, đoàn du khách có thể dừng lại và thắp hương tại đây, hoặc có thể đi tiếp 79 bậc nữa sẽ đến sân nhà dâng hương. Tại đây có đặt lư hương bằng đồng đặt ngoài trời để đoàn khách thắp hương trước khi thực hiện nghi lễ. Tiếp theo, trưởng đoàn sẽ thỉnh chuông, phó đoàn sẽ thỉnh khánh. Chuông và khánh sẽ thỉnh xen kẽ, chuông là bên thỉnh trước, khánh là bên thỉnh sau; thỉnh xen kẽ liên tiếp đủ mỗi bên chín tiếng thì dừng lại. Trong lúc thỉnh chuông, thỉnh khánh, cả đoàn sẽ đứng nghiêm, mắt hướng về phía đền thờ Bác Hồ.

- Sau khi thỉnh chuông và khánh xong, cả đoàn sẽ đi vào chính điện làm lễ dâng hương. Tại chính điện, hướng dẫn viên sẽ có bài chúc văn đọc trước anh linh của Người. Kết thúc bài chúc văn, đại diện đoàn khách sẽ thực hiện đọc báo công với Bác (nếu có).Tiếp theo, đoàn khách sẽ giành mộtphút mặc niệmbày tỏ tấm lòng thành kính và biết ơn vô hạn trước công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người suốt đời hy sinh cho sự nghiệp cách mạng, cho độc lập dân tộc, cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Sau đó, hướng dẫn viên sẽ mời đại diện đoàn khách ghi đôi dòng cảm tưởng tại sổ vàng lưu niệm. Đến đây, chương trình dâng hương tưởng niệm của đoàn khách kết thúc. Lúc này, đoàn khách có thể đithăm quan khuôn viên,khu trưng bàytư liệu, hiện vật về Bác, cũng như chụp những bức ảnh lưu niệm tại đây.

- Ngoài ra, nếu không đăng ký với ban đón tiếp, thì du kháchsẽthực hiện nghi lễdâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh mà không có sự hỗ trợ của hướng dẫn viên. Trình tự dâng hương sẽ như sau: du khách đi qua cổng Tứ trụ và tới nhà Tam quan. Tiếp theo, du khách sẽ đến sân và thắp nén hương tại lư đồng ở trước cửa đền thờ Bác Hồ. Tiếp đến, du khách đi vào bên trong nhà dâng hương tưởng niệmvà thực hiện nghi lễ dâng hương như thắp hương, tự đọc bài chúc văn mà mình đã chuẩn bị trước hoặc tham khảo bài chúc văn có tại bàn đón tiếp ở bên trong nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Du khách cũng có thể viết đôi dòng cảm tưởng tại sổ vàng lưu niệm.

Sau khi hoàn thành lễ dâng hương, du khách trở ra theo đường cũ và kết thúc hành trình thăm nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, là nơi lắng hồn thiêng sông núi, nơi giáo dục truyền thống cách mạng, nơi hành hương của các thế hệ người Việt Nam đang ra sức phấn đấu “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Tại đây chỉ có hình ảnh minh họa lễ dâng hương tại khu di tích Nhà thờ Bác Hồ của một số đoàn khách.

Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên là di tích lịch sử mang tầm vóc quốc gia, thể hiện ý nguyện của đồng bào cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài; là nơi lắng hồn thiêng sông núi, là tượng đài của khối đại đoàn kết toàn dân tộc - trái tim của khu di tích lịch sử ATK Định Hóa và Tân Trào. Nơi đây đã trở thành một điểm di tích lịch sử ở Thái Nguyên, di tích văn hóa,nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho mọi thế hệ hôm nay và mãi mãi mai sau.

Ngày nay và mãi sau này, đền thờ Bác Hồ tại khu di tích lịch sử ATK Định Hóa, Thái Nguyên luôn là nơi hành hương của các thế hệ người Việt Nam, cũng là một đến đầy ý nghĩa và có giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc của du khách quốc tế khi tới Việt Nam.